İçeriğe atla

Kas sistemi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kas sistemi
Latince isimsystema musculare
Sistemmusculoskeletal system
Tanımlayıcılar
Microsoft Academic499784838
TA1974
FMA72954

Kas sistemi canlıya hareket yeteneği sağlayan sistemdir. Kas sistemi omurgalılarda sinir sisteminin kontrolü altında olmasına rağmen bazı kaslar (örneğin kalp kası) tamamen otonom çalışabilir.

İnsan vücudunda üç çeşit kas bulunmaktadır. Bunlar; çizgili kas (ya da iskelet kası), düz kas ve kalp kasıdır.

Çizgili kas (iskelet kası)

[değiştir | kaynağı değiştir]

İskelet kası, liflerden oluşmuş, hücre çekirdekleri hücre zarının hemen altında konumlanmış çok çekirdekli hücrelere sahiptir. Hücrelerinin içinde miyofibril adlı telcikler bulunur. Bu telcikler hücrenin içinde boydan boya uzanır. Her bir kas hücresinin içinde bulunan en küçük kasılma birimine sarkomer denir. Her bir sarkomer kalın miyozin ve ince aktin protein telciklerini içerir. Aktin filaman, miyozin üzerinde kaydığında kasılma gerçekleşir.
Bir iskelet kası eşik değeri üzerinde bir uyaran ile uyarıldığında her bir sarkomer koordineli olarak kasılmaya başlar. Kasılma için aksiyon potansiyelinin oluşması gerekir.
Kas hücreleri de enerjilerini tıpkı diğer hücreler gibi ATP'den elde ederler. Kas Hücreleri çok az ATP depolayabilir. Bu yüzden ADP dönüştürülerek harcanan her molekül, çabucak ATP'ye geri dönüştürülür. Kaslar aynı zamanda ek enerji desteği sağlayan kreatin fosfat adlı bir molekül depolarlar. Kreatin fosfat molekülünün yapısında bulunan fosfat, ADP'nin ATP'ye dönüştürülmesinde kullanılır.
Kas kasılmasında aynı zamanda Kalsiyum iyonları da gereklidir. Kalsiyum iyonları, kas hücresi kasılma uyarısı aldığında sarkoplazmik retikulumdan sarkomere salınır. Kalsiyum iyonları aktin proteininin miyozine bağlanarak kayması için gereklidir. Kasılma uyarısı bittiğinde kalsiyum iyonları sarkomerden sarkoplazmik retikuluma geri pompalanır.
İnsan vücudunda yaklaşık 639 iskelet kası bulunmaktadır.

Kalp kası yapı bakımından çizgili kaslara benzese de kas liflerinin konumu itibarı ile bazı farklılıklar gösterir. Ayrıca tıpkı düz kaslar gibi insan kontrolü altında değildir.

Düz kaslar otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. İstemsiz yapılan hareketlerin gerçekleşmesini sağlar. Bağırsak, mide, atardamar, toplardamar gibi organların yapısında bulunur. Sadece oksijenli solunum yaparlar. Miyoglobin içermezler. Kreatin fosfat metabolizmasını kullanmazlar. Depo şeker olarak glikojen sentezlemezler.